Беларускі дзяржаўны універсітэт
______________________________________________
(название высшего учебного заведения)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дэкан філалагічнага факультэта
________________ І.С. Роўда
(подпись)
____________________
(дата утверждения)
Спецкурс
“Э.Т.А. Гофман і Ян Баршчэўскі: тыпалогія рамантычная вобразнасці”
Вучэбная праграма для спецыяльнасці:
Д 21-05-06 Рамана-германская філалогія
Факультэт _________________філалагічны________________________
(название факультета)
Кафедра _________________замежнай літаратуры______________
(название кафедры)
Курс (курсы) ____________3_______________
Семестр (семестры) _______6____________________
Лекцыі ____24____ Экзамен ______--_________
(количество часов) (семестр)
Практычныя (семінарскія)
заняткі ____4_____ Залік _______6__________
(количество часов) (семестр)
КСР
_____6_____ Курсавы праект (работа) ___--__
(количество часов) (семестр)
Усяго аўдыторных
гадзін па дысцыпліне ___34_____
(количество часов)
Усяго гадзін Форма атрымання
па дысцыпліне ___34______ вышэйшай адукацыі __дзённая__
(количество часов)
Склала: М.С.Каржэўская, ст. выкладчык
2011 г.
Праграма спецкурса складзена на аснове вучэбнай праграмы “Э.Т.А. Гофман і Ян Баршчэўскі: тыпалогія рамантычнай вобразнасці”.
Разгледжана і рэкамендавана да зацвярджэння на паседжанні кафедры _________________замежнай літаратуры____________________
(название кафедры)
___26.05.2011, пр.№6_________
(дата, номер протокола)
Загадчык кафедры
________________Г.М.Бутырчык
(подпись) (И.О.Фамилия)
Адобрана і рэкамендавана да зацвярджэння Навукова-метадычнай камісіяй філалагічнага факультэта
12.05.2011, пр.№8
(дата, номер протокола)
Старшыня
________________Н.Н.Хмяльніцкі
(подпись) (И.О.Фамилия)
ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА
Спецкурс «Э.Т.А. Гофман і Ян Баршчэўскі: тыпалогія рамантычнай вобразасці» распрацаваны для студэнтаў-германістаў філалагічных факультэтаў.
Мэта курса – пазнаёміць студэнтаў асновамі тэорыі і гісторыі кампаратывістыкі і на матэрыяле прозы нямецкага і беларускага аўтараў вылучыць тыпалагічныя сыходжані іх творчасці.
Літаратурная дзейнасць Гофмана – самага знакамітага прадстаўніка позняга рамантызму ў Германіі – вывучаецца студэнтамі ў асноўным курсе гісторыі нямецкай літаратуры ў чацвёртым семестры. Аднак часавыя абмежаванні не дазваляюць надаць увагу, адпаведную велічыні таленту Гофмана, і дастаткова падрабязна акрэсліць значнасць яго творчасці ў сусветным літаратурным працэсе. Самабытнасць эстэтычных установак нямецкага рамантыка і створаная ім мастацкая прастора двусвету аказвалі ўплыў на многіх знакамітых майстроў слова розных нацыянальнасцей. Не стала выключэннем і беларуская літаратура, у прыватнасці, проза Я. Баршчэўскага. На “беларускі гафманізм” яго фантазіі звярнуў увагу яшчэ ў сярэдзіне ХІХ стагоддзя крытык Рамуальд Падбярэскі. Матэрыял спецкурса дазволіць падмацаваць гэтае меркаванне канкрэтнымі даследаваннямі і праз параўнанне творчых індывідуальнасцей Гофмана і Баршчэўскага паглыбіць раней атрыманыя студэнтамі веды па гісторыі нямецкай і беларускай літаратур, а таксама даць новыя звесткі па тэорыі кампаратывістыкі.
Праграма складзена ў адпаведнасці з патрабаваннямі агульнаадукацыйнага стандарта (52 а/ч – па спецыяльнасці 1-21 05 06 – «Рамана-германская філалогія»).
ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУ
№п/п
|
Назвы раздзелаў, тэм
|
Колькасць аўдыторных гадзін*
| Аўдыторныя |
Самаст. работа
|
Лекцыі
|
Практычн., семінар.
|
Лаб. занят.
|
КСР
|
1.
|
Гісторыя і тэорыя кампаратывістыкі. Творчасць Э.Т.А.Гофмана і Я.Баршчэўскага як прадмет кампаратывістыкі.
|
2
|
|
|
|
2
|
2.
|
Гофман і Баршчэўскі ў кантэксце сусветнай рамантычнай літаратуры.
|
2
|
|
|
|
10
|
3.
|
Мастацкая прастора твораў Гофмана і Баршчэўскага.
|
2
|
|
|
|
4
|
4.
|
Канцэпцыя прыроды ў творах Гофмана і Баршчэўскага.
|
2
|
|
|
|
4
|
5.
|
Мастацкі час твораў Гофмана і Баршчэўскага.
|
2
|
|
|
|
8
|
6.
|
Канцэпцыя ночы.
|
2
|
|
|
|
4
|
7.
|
Структурна-зместавыя асаблівасці зборнікаў “Серапіёнавы браты” Гофмана і “Шляхціц Завальня” Баршчэўскага.
|
2
|
|
|
|
4
|
8.
|
Прынцыпы нарацыі ў творах Гофмана і Баршчэўскага.
|
2
|
|
|
6
|
4
|
9.
|
Магістральныя матывы і вобразы.
|
2
|
|
|
|
2
|
10.
|
Вобразы Радзімы і чужыны.
|
2
|
|
|
|
2
|
11.
|
Канцэпцыя сям’і.
|
2
|
|
|
|
4
|
12.
|
Міф і фантастыка.
|
2
|
|
|
|
4
|
13.
|
“Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях” Я. Баршчэўскага як псеўдафальклорны рамантычны зборнік
|
|
2
|
|
|
|
14.
|
Паэтыка фантастычнага ў творчасці Э. Т. А. Гофмана і Я. Баршчэўскага (на матэрыяле навелы “Пясочны чалавек” і 10-га апавядання “Валасы, які крычаць на галаве”).
|
|
2
|
|
|
|
|
|
24
|
4
|
|
6
|
52
|
ЛІТАРАТУРА
АСНОЎНАЯ
ТЭОРЫЯ КАМПАРАТЫВІСТЫКІ
Дюришин Д. Теория сравнительного изучения литературы. – М, 1979.
Жирмунский В. М. Сравнительное литературоведение. – Л., 1979.
Брунэль П., Пішуа К., Русо А.-М. Што такое параўнальнае літаратуразнаўства ? / Пер. з фр. – Мн., 1996.
***
Барташэвіч Ю. Ян Баршчэўскі // Баршчэўскі Я. Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях. – Мн., 1990. – С.359-366.
Падбярэскі Р. Беларусь і Ян Баршчэўскі // Баршчэўскі Я. Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях. – Мн., 1990. – С. 331-358.
Тычына З. Сны і снабачанні Яна Баршчэўскага: Манаграфія. – Мн., 2004.
Хаўстовіч М. В. На парозе забытае святыні: Творчасць Яна Баршчэўскага. – Мн., 2002.
Хаўстовіч М. В. Мастацкі метад Яна Баршчэўскага. – Мн., 2003.
Берковский Н. Я. Романтизм в Германии. - Л., 1973.
Ботникова А. Б. Э. Т. А.Гофман и русская литература (первая половина ХIХ в.). – Воронеж, 1977.
Карельский А. В. От “субъективного пламени” к “теплу объективности” (Жизненные воззрения Э. Т. А. Гофмана) // Карельский А. В. От героя к человеку: Два века западноевропейской литературы. – М., 1990. – С. 51-60.
Фёдоров Ф. П. Романтический художественный мир: пространство и время. – Рига, 1988.
Художественный мир Э.Т.А. Гофмана. – М., 1982.
Janion Maria. Jan Barszczewski // Obraz Literatury Polskiej. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. - T.3. – Warszawa, 1992.
Каржэўская М. С. Апазіцыя свой / чужы ў творах Э.Т.А. Гофмана і Я. Баршчэўскага (VIIІ Международная научная конференция “Славянские литературы в контексте мировой”. Минск, 1–3 ноября 2008 г.)
Каржэўская М. С. “Аптычныя матывы” ў творчасці Э. Т. А. Гофмана (V Международная литературоведческая конференция “Русская, белорусская и мировая литературы: история современность, взаимосвязи. Полоцк, 12–14 апреля 2007 г.) // Проблемы истории литературы: Сборник статей. Выпуск девятнадцатый / отв. ред. А. А. Гугнин. – Москва; Новополоцк, 2006. – С. 91–97.
Каржэўская М. C. Канцэпцыя сям’і ў творчасці Э.Т.А. Гофмана і Я. Баршчэўскага // Беларускае літаратуразнаўства: Навукова-метадычны зборнік. – Вып. 5. – Мінск: “Выдавецкі цэнтр БДУ”, 2007. – С. 140–148.
Каржэўская М.С. Ноч у творах Э.Т.А. Гофмана і Я. Баршчэўскага // Дыяспара. Культуралогія. Гісторыя: Матэрыялы ІV Міжнароднага кангрэса беларусістаў “Беларуская культура ў кантэксце культур еўрапейскіх краін” (Мінск, 6–9. 06. 2005 г.) / пад рэд. А. Мальдзіса, А. Смаленчука. – Мн.: Рэд. газ. “Голас Радзімы”, 2006.
Каржэўская М. Тыпалогія вобразаў апавядальнікаў (на матэрыяле зборнікаў Э. Т. А. Гофмана “Серапіёнавы браты” і Я. Баршчэўскага ”Шляхціц Завальня”) (VII Международная научная конференция “Славянские литературы в контексте мировой”. Минск, 12–14 октября 2005 г.)
Каржэўская М. Хранатоп твораў Э.Т.А. Гофмана і Я. Баршчэўскага // Ян Баршчэўскі ў славянскім свеце (да 210-годдзя з дня нараджэння) : Зб. навук. артыкулаў удзельнікаў IV Міжнародных навуковых чытанняў 18–19 мая 2004 г. / Пад рэд. В.І. Русілкі, В.Ю. Бароўкі. – Віцебск: Выд-ва УА “ВДУ ім. П.М. Машэрава”, 2004. – С. 34–38.
Коржевская М. С. Интерпретация новеллы Э. Т. А. Гофмана «Песочный человек» в опере Ж. Оффенбаха «Сказки Гофмана» // Проблемы истории литературы: Сборник статей. Выпуск девятнадцатый / отв. ред. А. А. Гугнин. – Москва; Новополоцк, 2006. – С. 91–97.
Коржевская М.С. Прием полинарративности в новелле Гофмана «Песочный человек» // Ин-т славяноведения РАН, Московский государственный педагогический ун-т им. М.А.Шолохова, Полоцкий государственный ун-т. Проблемы истории литературы. Сб. ст. Вып 18. Отв. ред. доктор филол.н. проф. А.А. Гугнин. Рец.: докт. филол. н. проф. Е.А. Зачевский, докт. филол. н. В.И. Грешных. – Москва – Новополоцк, 2004. – С.282-284.
Яскевіч М. С. (Каржэўская М. С.) Прырода ў творчасці Э. Т. А. Гофмана і Я. Баршчэўскага // Белорусская литература и мировой литературный процесс: Международный научный сборник. Выпуск первый / отв. ред. А. А. Гугнин. – Новополоцк: УО «ПГУ», 2005. – С. 37–41.
Яскевіч М. С. (Каржэўская М.С.) Спецыфіка фантастычнага ў творчасці Э.Т.А. Гофмана і Я. Баршчэўскага // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: Матэрыялы V Міжнар. навук. канф., прысвеч. 80-годдзю БДУ (Мінск, 16–18 кастр. 2001 г.): У 3 ч. – Ч. 1.: Беларуская літаратура ў кантэксце сусветнай / Рэдкал. : С.Я. Ганчарова-Грабоўская і інш. – Мінск: БДУ, 2001. – С. 207–212.
Die Deutsche Romantik: Poetik, Formen und Motive.– Gottingen, 1989.
E. T. A. Hoffmann: Epoche – Werk – Wirkung / von B. Feldges und U. Stadler. Mit je. e. Beitr. von E. Lichtenhahn und W. Nehring. – München, 1986.
ДАДАТКОВАЯ ЛІТАРАТУРА
Frey, M. Der Künstler und sein Werk bei W. H. Wackenroder und E. T. A. Hoffmann. Vergleichende Studien zur romantischen Kunstanschauung. – Bern, 1970.
Gersdorf, D. von. Thomas Mann und E. T. A. Hoffmann. Die Funktion des Künstler und der Kunst in den Romanen „Doktor Faustus“ und „Lebensansichten des Katers Murr“. – Frakfurt a. Main, 1979.
Lim J.-T. Don Sylvio und Anselmus: Unters zur Gestaltung des Wunderbaren bei C. M. Wieland und E. T. A. Hoffmann. – Frakfurt a. Main etc., 1988.
Matzker, R. Der nützliche Idiot. Wahnsinn und Initiation bei Jean Paul und E. T. A. Hoffmann. – Frakfurt a. Main, 1984.
Reber, N. Studien zum Motiv des Doppelgängers bei Dostojevskij und E. T. A. Hoffmann. – Gießen, 1964.
Reuchlin, G. Das Problem der Zurechnungsfähichkeit bei E. T. A. Hoffmann und Georg Büchner. Zum Verhältnis von Literatur, Psychiatrie und Justiz im frühen 19. Jh. – Frakfurt a. Main, 1985.
Wöller, G. E. T. A. Hoffmann und Franz Kafka. Von der „fortgefürten Metapher“ zum „sinnlichen Paradox“. – Bern, 1971.
ПРАТАКОЛ
УЗГАДНЕННЯ ВУЧЭБНАЙ ПРАГРАМЫ ПА ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЕ З ІНШЫМІ ДЫСЦЫПЛІНАМІ СПЕЦЫЯЛЬНАСЦІ
Назва дысцыпліны, з якой патрабуецца ўзгадненне
|
Назва кафедры
|
Прапановы аб зменах у змесце вучэбнай праграмы па дысцыпліне, якая вывучаецца
|
Рашэнне кафедры, якая распрацавала вычэбную праграму (з указаннем даты і нумара пратакола)*
|
Гісторыя нямецкай літаратуры
|
Кафедра замежнай литературы
|
|
Пр. № 10 от 17.06.2010г.
|
Гісторыя беларускай літаратуры
|
Кафедра гісторыі беларускай літаратуры
|
|
|
дапаўненні і змяненні
да вучэбнай праграмы па вучэбнай дысцыпліне на _________ / __________ вучэбны год
№ п/п
|
Дапаўненні і змяненні
|
Абгрунтаванне
|
|
|
|
Вучэбная праграма перагледжана і адобрана на пасяджэнні кафедры
____________________________ (пратакол № ____ ад ________ 20___ г.)
(название кафедры)
Загадчык кафедры
___________________________ _______________________ _______Г.М.Бутырчык______
(степень, звание) (подпись) (И.О.Фамилия)
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Дэкан факультэта/Заг.агульнауніверсітэцкай кафедры
___________________ _________________ ____________________
(степень, звание) (подпись) (И.О.Фамилия) |
